به گزارش تحریریه، با اینکه در تمام دنیا خودرو یک وسیله مصرفی است اما خودرو در ایران به دلایل مختلفی به یک کالای سرمایه ای تبدیل شده است. کالای سرمایه ای که متاسفانه در عین کیفیت پایین و قیمت های بالا در مسیر درست حرکت نمی کند و روز به روز شرایط را برای خریداران واقعی و به دلیل قیمتگذاری؛ برای خودروسازان، تنگ می کند. کوچک بودن سایز شرکت های خودروسازی داخلی باعث شده است نتوانند در طراحی و توسعه برای ساخت مدل های جدید مشارکت کنند و دخالت دولت در مدیریت شرکت های خودروسازی داخلی علیرغم عرضه آنها در بورس باعث پیچیده شدن کلاف صنعت خودرو کشور شده است. 

آلبرت بغزیان اقتصاددان و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران و رئیس هیات تجدیدنظر شورای رقابت در گفت و گو با تحریریه به موضوع ضرورت واردات خودرو به کشور اشاره کرد و در این باره با رجوع به اصول علم اقتصاد گفت: در اصول تجارت بین المللی بر این موضوع تاکید شده که اگر دولتمردان هر کشوری قصد ممنوع سازی ورود کالایی به داخل را داشته باشد، حتما تولید داخلی باید جوابگوی نیازهای کشور باشد. به عبارت دیگر باید مازاد بر مصرف یا تقاضا وجود داشته باشد تا بازارها به دلیل کمبود یا کاهش کالا دچار نوسانات و به هم ریختگی نشود.

وی در این باره خاطر نشان کرد: در صورتی که در فقدان تولید مناسب داخلی، تولیدی که پاسخگوی نیازهای داخلی نیست، قطعا واردات بهترین روش برای جلوگیری از نوسانات قیمتی و تنش های بازار خواهد بود. مصرف کننده خودرو در دنیای امروز به دنبال خرید خودرویی ارزان با کیفیت و استاندارد بالاست. لذا برای مصرف کننده فرق نمی کند ساخت داخل باشد یا خارج، ملاک خرید، قیمت مناسب و کیفیت بالاست که متاسفانه این دو مولفه در خودروی ایرانی آنچنان دیده نمی شود.

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران خاطر نشان کرد: در مباحث توسعه ای اقتصاد بر این موضوع تاکید شده که هر صنعتی اعم از خودرو تا پوشاک و لوازم خانگی زمانی توسعه می یابد که بازار رقابتی باشد. با ممنوع سازی واردات و تولیدی که پاسخگوی نیاز داخل نیست قطعا صنعت رشد نمی کند، ضمن اینکه با ممنوعیت واردات تا زمانی که تولید کننده نتواند ما به ازای کالای خارجی را به مشتری عرضه کند، آن صنعت و بازار حال و روز خوبی نخواهد داشت.

وی در این باره مثالی زد و گفت: مثلا در صنعت لوازم خانگی، زمانی ممنوعیت درست است که یخچالی که امروز سفارش می دهی، سه ماه آینده با ایرادات بزرگ به دست شما نرسد! وقتی که خدمات پس از فروشی وجود ندارد و کالای تولید داخلی منطبق با استانداردهای روز دنیا نیست، قیمت بالایی دارد ترجیح می دهد لوازم خانگی را از کولبری بخرد که جنس بدون گارانتی حتی ارزانتر از داخل می فروشد، اما مشتری به این جنس بیشتر از تولید داخل اطمینان دارد.

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران و رییس هیات تجدید نظر شورای رقابت گفت: صنعتی که از طریق ممنوع کردن واردات حمایت می شود باید جوابگوی نیاز داخلی باشد. در حالی که صنعت خودروسازی و لوازم خانگی ما پاسخگوی نیاز داخلی نیست. در هیچ جای دنیا مدل پیش فروش شبیه به خودروسازی های ما دیده نمی شود. خودروسازان ما به دلیل نداشتن خودرو، برای دو سال آینده پیش فروش می کنند. این سوال مطرح  می شود آیا مدیران کارخانه های بنز و تویوتا بلد نیستند خودروهای خود را پیش فروش کنند؟ به این دلیل پیش فروش می شود چرا که خودروساز و صنعت گر ما قادر به تامین نیاز امروز جامعه نیست. اگر خودروی آماده داشت مثل تویوتا و بنز بدون پیش فروش می فروخت، چرا که خودروسازان موفق دنیا معطل مشتری هستند نه مشتری معطل خودروساز!

بغزیان در ادامه تصریح کرد: هیچ کس در دنیا متوجه این فرمول نمی شود یا در راز موفقیت مدیران صنعت خودروسازی ما مانده اند گیج و مبهوت، که چطور می شود یک نفر دو سال منتظر خودرویی با تکنولوژی چهار سال قبل باشد، پول را بدهد و در زمان تحویل با تورم بالا به نرخ روز نیز حساب کند! مدیران کشورهای خارجی بازاریاب های صنعت خودروی ما را احتمالا عجوبه ای در نوع خود بی نظیر می بینند که اقدامات غیرممکن را در داخل ایران ممکن کرده اند!

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران و رییس هیات تجدید نظر شورای رقابت در خصوص نوسانات بازار خودروی ایران گفت: مثبت بودن واردات خودرو زمانی خود را نشان داد که خودروساز از دولت تقاضای ممنوعیت واردات را به دلیل عدم تقاضا برای خودروی خود را داشت. فروش فوری خودرو نتیجه واردات خودرو بود در حالی که با ممنوع سازی واردات و ایجاد انحصار برای خودروساز، الان ثبت نام می کنی دو سه سال دیگر با نرخ های باور نکردنی خودرویی با کمترین آپشن تحویل داده می شود. اگر تحریم ها روی صنعت خودرو تاثیر گذاشته، مسوولین باید مشکل تحریم ها را حل کنند چرا که خودروساز نصف شدن تولید خود را دلیل تاخیرهای چند ساله در فروش خودرو عنوان می کند.

آلبرت بغزیان استاد اقتصاد در ادامه خاطر نشان کرد: خودروسازان ما باید پاسخگو باشند، اگر تولید نصف نشده، و خودروی داخلی محصول ملی است و به تحریم ها ربطی ندارد، چرا عرضه خودرو به بازار قطره چکانی است؟ چرا پراید زمانی که دلار 29 هزار تومان بود 30 میلیون فروخته می شد و امروز که دلار 29 هزار تومان است 150 میلیون تومان فروخته می شود؟ پاسخ همه این سوال ها، ممنوعیت واردات است که برای عده ای نان و آب شده است. سیلی ایجاد کرده اند که هیچ سدی در برابر آن طاقت نمی آورد. قطعا این افراد نگران واردات خودرو هستند و فشارهای آنها باعث تداوم ممنوعیت واردات خودروشده است. فکر کنید در صورت آزاد سازی خودرو، جایگاه  پراید 150 میلیون تومانی در کنار تویوتای 500 میلیونی کجاست؟ آیا پراید با این قیمت دوام می آورد؟

وی درپایان خاطر نشان کرد: متاسفانه شورای رقابت هم در سوء مدیریت دولت و آشفته بازار صنعت خودرو از آب گل آلود ماهی می گیرد. خودرویی مثل تیبا که برای اولین بار عرضه می شود به دلیل اینکه قیمت مشخصی با استانداردهای قیمتگذاری تعریف نشده، به صورت عشقی و دلبخواهی شورای رقابت می گوید مثلا 160 میلیون تومان! در حالی که در کنار واردات باید زمینه برای ساخت خودرو در داخل با خودروساز خارجی فراهم شود. بی تردید به دلیل تحریم ها در حال حاضر چنین امکانی وجود ندارد لذا باید منتظر نتایج برجام باشیم چرا که آنچه به عنوان سیاست گذاری در صنعت خودرو رقم خورده، منفعتش به جیب ثروتمندان و دودش به چشم دهک های ضعیف جامعه رفته است.

پایان/